Mất thính lực nghiêm trọng là một thách thức lớn, ảnh hưởng đến học tập, giao tiếp, nghề nghiệp và chất lượng cuộc sống. Cấy ghép ốc tai điện tử đã mở ra cơ hội nghe trở lại cho nhiều người, đặc biệt là trẻ em và người lớn bị điếc sâu. Tuy nhiên, bên cạnh những thành công, vẫn tồn tại nhiều lầm tưởng khiến người bệnh và gia đình lo lắng, thậm chí chần chừ trong việc quyết định.
1. Lầm tưởng: “Cấy ốc tai điện tử giống máy trợ thính, chỉ là làm âm thanh to hơn”
Nhiều người nhầm tưởng rằng cấy ghép ốc tai điện tử cũng giống như máy trợ thính, chỉ giúp tăng âm lượng để nghe rõ hơn. Đây là một quan niệm sai lầm cơ bản.
Máy trợ thính dựa vào việc khuếch đại âm thanh, nhờ các tế bào lông trong tai trong còn hoạt động. Nếu các tế bào này bị hư hỏng nặng, âm thanh được khuếch đại cũng khó nhận biết. Trong khi đó, cấy ốc tai điện tử bỏ qua phần tai trong bị tổn thương và trực tiếp kích thích dây thần kinh thính giác, giúp não nhận tín hiệu âm thanh mới.
Điều này có nghĩa là ốc tai điện tử không làm âm thanh “to” hơn mà tạo ra con đường nghe mới, giúp người dùng nhận biết lời nói, âm thanh môi trường, và giao tiếp hiệu quả hơn.
2. Lầm tưởng: “Chỉ trẻ em mới hiệu quả, người lớn cấy ghép sẽ không nghe được”
Nhiều người nghĩ rằng cấy ghép ốc tai điện tử chỉ hiệu quả nếu thực hiện khi còn nhỏ, còn người lớn thì không cải thiện. Thực tế không hoàn toàn đúng.
Hiệu quả của cấy ghép phụ thuộc vào nhiều yếu tố: mức độ mất thính lực, thời gian mất thính lực, cấu trúc tai trong và tình trạng dây thần kinh thính giác, chứ không phụ thuộc quá nhiều vào tuổi tác.
Người lớn bị điếc sau ngôn ngữ (mất thính lực muộn) vẫn có thể cải thiện đáng kể khả năng nghe và hiểu lời nói sau khi cấy ghép. Quá trình này đòi hỏi sự kiên nhẫn, luyện nghe và thích nghi với âm thanh mới, nhưng kết quả có thể giúp người lớn giao tiếp, nghe nhạc, tham gia sinh hoạt xã hội bình thường hơn.
Với trẻ em, cấy sớm giúp phát triển ngôn ngữ tự nhiên; với người lớn, cấy ghép vẫn mở ra cơ hội nghe và hòa nhập xã hội.
3. Lầm tưởng: “Cấy ghép ốc tai điện tử là phẫu thuật nguy hiểm, giống như mổ não”
Một số người lo ngại rằng cấy ghép là phẫu thuật lớn, nguy cơ cao, dễ biến chứng.
Thực tế, phẫu thuật cấy ốc tai điện tử không phải phẫu thuật não. Thiết bị được đặt dưới da phía sau tai, điện cực dẫn vào ốc tai trong. Thủ thuật này kéo dài khoảng 2-3 giờ, thường được thực hiện dưới hình thức gây mê toàn thân hoặc tĩnh mạch, với vết mổ nhỏ và gần như không để lại sẹo rõ rệt.
Tất nhiên, như bất kỳ phẫu thuật nào, vẫn tồn tại những rủi ro nhỏ như nhiễm trùng, viêm, chóng mặt, ù tai hoặc tổn thương dây thần kinh mặt. Tuy nhiên, biến chứng nghiêm trọng rất hiếm khi xảy ra nếu thực hiện bởi bác sĩ chuyên môn có kinh nghiệm.
4. Lầm tưởng: “Cấy ghép sẽ phục hồi thính lực hoàn toàn, nghe như bình thường”
Nhiều người kỳ vọng rằng sau cấy ghép, âm thanh sẽ trở lại bình thường hoàn toàn. Trên thực tế, ốc tai điện tử không chữa khỏi điếc, mà giúp nhận âm thanh, lời nói, tiếng môi trường.
Lúc đầu, nhiều người mô tả âm thanh là “khác lạ”, “như rô bốt” hoặc “giả tạo”. Quá trình luyện nghe và não thích nghi dần dần giúp nhận thức âm thanh tốt hơn. Tuy nhiên, nghe từ ốc tai điện tử vẫn khác với nghe tự nhiên, và khả năng hiểu lời nói phụ thuộc vào tuổi cấy, thời gian mất thính lực, luyện tập sau phẫu thuật và môi trường âm thanh xung quanh.
Điều này đồng nghĩa với việc ốc tai điện tử là công cụ hỗ trợ nghe, không phải phép màu phục hồi thính lực hoàn toàn.
5. Lầm tưởng: “Cấy ghép là giải pháp nhanh chóng, không cần luyện tập lâu dài”
Một số người nghĩ rằng cấy ghép xong là có thể nghe ngay, không cần nỗ lực. Thực tế, luyện tập sau phẫu thuật là yếu tố quyết định hiệu quả.
Người dùng cần tham gia các chương trình luyện nghe, luyện ngôn ngữ, thực hành nghe lời nói trong môi trường thực tế. Não bộ cần thời gian để thích nghi với tín hiệu điện mới. Không luyện tập, khả năng hiểu lời nói và giao tiếp sẽ hạn chế.
Đặc biệt với trẻ em, quá trình luyện nghe và phát triển ngôn ngữ là quan trọng để trẻ hòa nhập xã hội, học tập và giao tiếp bình thường.
6. Lầm tưởng: “Người già hoặc mất thính lực lâu ngày sẽ không hiệu quả”
Nhiều gia đình e ngại cấy ghép cho người lớn tuổi hoặc người mất thính lực nhiều năm.
Thực tế, nếu cấu trúc tai trong còn bình thường và dây thần kinh thính giác hoạt động, người lớn tuổi vẫn có thể cải thiện nghe và giao tiếp. Tuy nhiên, thời gian thích nghi và luyện tập thường lâu hơn, kết quả nghe hiểu lời nói có thể không nhanh bằng trẻ em.
Điều quan trọng là đánh giá từng trường hợp cụ thể, không chỉ căn cứ vào tuổi tác hay thời gian mất thính lực.
7. Sự thật về hiệu quả cấy ghép ốc tai điện tử
- Cải thiện khả năng nghe và giao tiếp: Người dùng có thể nghe tiếng môi trường, lời nói, âm nhạc, góp phần tăng chất lượng cuộc sống.
- Tăng khả năng hòa nhập xã hội: Giúp trẻ em học ngôn ngữ, người lớn duy trì giao tiếp, công việc và sinh hoạt bình thường.
- Hiệu quả khác nhau giữa từng người: Phụ thuộc vào thời điểm cấy ghép, thời gian mất thính lực, luyện tập và môi trường giao tiếp.
- Quá trình thích nghi dần: Âm thanh lúc đầu có thể không tự nhiên, nhưng luyện nghe thường giúp não bộ quen với âm thanh và tăng khả năng hiểu lời nói.
8. Những lưu ý quan trọng khi cân nhắc cấy ghép
- Đánh giá kỹ trước phẫu thuật: Xem xét cấu trúc tai trong, dây thần kinh thính giác còn hoạt động, mức độ mất thính lực.
- Hiểu rõ mục tiêu thực tế: Cấy ghép ốc tai điện tử giúp nghe và giao tiếp tốt hơn, không phục hồi thính lực tự nhiên hoàn toàn.
- Chuẩn bị tâm lý và luyện tập sau phẫu thuật: Quá trình thích nghi và luyện nghe là chìa khóa thành công.
- Chăm sóc thiết bị và vết mổ: Giữ vệ sinh, tái khám và hiệu chỉnh máy định kỳ để đảm bảo an toàn và tuổi thọ thiết bị.
- Kỳ vọng phù hợp với từng độ tuổi và tình trạng thính lực: Trẻ em cần cấy sớm để phát triển ngôn ngữ, người lớn cần kiên nhẫn luyện nghe và giao tiếp.
Cấy ghép ốc tai điện tử là một công cụ hỗ trợ thính lực hiệu quả, mở ra cơ hội giao tiếp, học tập và hòa nhập xã hội cho người mất thính lực nghiêm trọng. Tuy nhiên, hiệu quả phụ thuộc vào nhiều yếu tố: đánh giá y tế chính xác, thời điểm cấy, luyện tập sau phẫu thuật và kỳ vọng thực tế.
Hiểu rõ những lầm tưởng và sự thật về cấy ghép ốc tai điện tử sẽ giúp người bệnh, phụ huynh và gia đình đưa ra quyết định sáng suốt, chuẩn bị tốt cho quá trình hồi phục và tận dụng tối đa lợi ích từ công nghệ này. Cấy ghép ốc tai điện tử không phải phép màu, nhưng là cơ hội mở lại thế giới âm thanh, giúp cuộc sống trở nên đầy đủ và phong phú hơn.
>>>> Tìm hiểu thêm thông tin về các giải pháp hỗ trợ nghe kém tại đây!
Bình luận